Một số nhầm lẫn thường gặp về xứ Nam Kỳ

1. Sài Gòn được mệnh danh là “hòn ngọc Viễn Đông” là từ thời Pháp, chứ không phải thời đệ nhứt cộng hòa.
2. Dân nam kỳ không hèn nhát mà người lại rát chính trực, nghĩa khí, bằng chứng là chống Pháp ở Nam Kỳ nổi trội nhất so với Bắc Kỳ. (Pháp đánh ở Nam Kỳ gian nan, nhưng ra Bắc Kỳ thì nhẹ nhàng, có khi có 7 lính Pháp hạ 1 thành.)
3. Dân nam kỳ không phải là dân võ biền. Chẳng qua dân nam kỳ tâm tính ngay thẳng, bọc trực, có sao nói vậy, là người đáng tin cậy, không lọc lừa xảo trá thôi. Chứ nói về học vấn, xứ Nam Kỳ hơn xa xứ Bắc Kỳ, chữ quốc ngữ ra đời và thịnh hành trong Nam Kỳ trước Bắc kỳ gần 50 năm. Dân nam kỳ đi du học Pháp hằng hà sa số.
4. Xứ nam kỳ là tập hợp lưu dân theo Chúa Tiên vào mở mang bờ cõi, là người Chăm, Khmer bản xứ, là người Hoa Minh Hương lưu lạc chạy trốn nhà Thanh….nên ký ức về lịch sử của triều đại phong kiến trước nhà Nguyễn đối với họ không là gì cả. Họ chỉ biết ơn, nhớ ơn các Chúa, Vua nhà Nguyễn, các vị tướng lãnh nhà Nguyễn có công lớn như Lê Văn Duyệt, Nguyễn Huỳnh Đức… hoặc những ai khai phá đất xứ này như Mạc Cữu…hay đơn giản là những người nông dân thế hệ trước đã bỏ máu và nước mắt khai phá vùng đất khoang sơ khắc nghiệt này.
5. Người nam kỳ không hề làm biếng, Xứ nam kỳ thuở sơ khai không phải là vùng đất trù phú, thiên nhiên ưu đãi, mà là 1 vùng đất khắc nghiệt, trên cọp beo, dưới có cá sấu, đất phèn nặng, lũ lụt cao khỏi mái nhà, muỗi kêu như sáo thổi, đĩa lềnh như bánh canh…nếu dân nam kỳ làm biếng, có thể tạo ra vùng đất màu mỡ như ngày nay sao?
6. Người nam kỳ hào sản, chất phát, luôn thân thiện chào đón lưu dân tứ xứ. Nhưng những người lưu dân đó phải sống sao cho phải đạo, phải biết tôn trọng người nam kỳ, phải biết “nhập gia tùy tục”, biết ơn các Chúa- Vua Nguyễn và các tiền nhân có công với xứ nam kỳ, sống hòa nhập rồi cũng trở thành người nam kỳ. Còn những người lưu dân tới đây, mà coi mình cao cấp hơn dân nam kỳ, lôi cái văn hóa khác biệt rồi chê văn hóa nơi đây, biến khách thành chủ, vô ơn đối với các Chúa- Vua và tiền nhân có công với xứ nam kỳ, thì họ không bao giờ trở thành người nam kỳ, chỉ mãi là những người ăn nhờ ở đậu, và dân nam kỳ không chào đón họ, sẽ trục xuất họ khi có điều kiện.
Nguyễn Phước Kỳ Nam