Người Không Nhìn Thấy
Ở một vùng quê nghèo ven sông, nơi đất nứt nẻ vào mùa khô và ngập lụt mỗi khi mưa về, có một người đàn ông tên là Tự. Ông sống trong ngôi nhà hai tầng xây kiên cố, có máy lạnh, có xe hơi, có người giúp việc. Tự từng là người trong làng, nhưng sau khi lên thành phố làm ăn, ông trở về với dáng vẻ của một người thành đạt. Dân làng gọi ông là “ông Tự nhà trên”.
Mỗi sáng, ông Tự ngồi uống cà phê bên hiên, nhìn ra con đường đất nơi những người hàng xóm gánh nước, đẩy xe rau, dắt con đi học bằng đôi dép mòn. Ông không nói gì, không chào ai, chỉ lặng lẽ nhìn — như thể họ là một phần của phong cảnh, không phải con người.
Một hôm, bà Sáu hàng xóm gõ cửa nhà ông. Bà run rẩy nói:
— Con gái tôi bị sốt xuất huyết, bệnh viện yêu cầu đóng viện phí gấp. Ông có thể cho tôi mượn ít tiền không?
Ông Tự không nhìn bà, chỉ nói:
— Tôi không làm từ thiện. Bà nên lo cho con mình từ sớm.
Bà Sáu cúi đầu, nước mắt rơi xuống đôi dép rách. Bà đi, để lại sau lưng một cánh cửa đóng sầm.
Ngày khác, cậu bé Tí — con của người thợ hồ trong làng — đứng trước cổng nhà ông Tự, tay cầm một tờ giấy học bổng.
— Con được nhận vào trường chuyên, nhưng ba con không đủ tiền mua sách. Con xin ông giúp con một ít.
Ông Tự nhìn tờ giấy, rồi nhìn cậu bé:
— Học giỏi thì tự lo. Tôi không có trách nhiệm với tương lai của ai.
Cậu bé cúi đầu, lặng lẽ rời đi, tờ giấy học bổng bay theo gió, rơi xuống vũng nước trước cổng nhà ông.
Thời gian trôi, làng càng nghèo, người càng khổ. Nhưng ông Tự vẫn sống trong thế giới riêng của mình — nơi không có tiếng khóc, không có lời van xin, không có sự chia sẻ.
Rồi một ngày, mưa lớn kéo dài, nước sông dâng cao. Làng ngập trong biển nước. Người dân chạy tán loạn, gào thét cứu nhau. Nhà ông Tự nằm trên cao, không bị ngập, nhưng điện bị cắt, đường bị chia cắt, thức ăn cạn dần.
Ông Tự gọi điện thoại, không ai nghe. Ông ra cổng, nhìn xuống làng — nơi những người ông từng từ chối đang chèo xuồng cứu nhau, chia nhau từng gói mì, từng chai nước.
Ông hét lên:
— Có ai giúp tôi không? Tôi cần thuốc, tôi cần thức ăn!
Không ai trả lời.
Ông Tự ngồi xuống bậc thềm, lần đầu tiên cảm thấy mình bị bỏ rơi. Không phải vì nghèo, mà vì ông đã từng bỏ rơi tất cả.
Đêm đó, ông nằm trong bóng tối, không điện, không người, không tiếng nói. Ông nhớ lại từng khuôn mặt — bà Sáu, cậu bé Tí, những người ông từng quay lưng. Ông nhận ra: ông không phải là người không thấy, mà là người chọn không nhìn.
Sau trận lũ, ông Tự thay đổi. Ông mở cổng, đi xuống làng, tự tay sửa mái nhà cho bà Sáu, mua sách cho Tí, góp tiền xây lại trường học. Người dân ngạc nhiên, nhưng không hỏi. Họ chỉ mỉm cười, như thể đã chờ ông quay lại từ rất lâu.
Lời bàn:
Thờ ơ không phải là sự vô tình, mà là sự lựa chọn. Và khi ta chọn không nhìn thấy nỗi đau của người khác, ta cũng đang tự làm mù trái tim mình. Hãy sống để nhìn thấy, để cảm nhận, và để chia sẻ — vì lòng nhân ái là thứ duy nhất khiến con người trở nên vĩ đại.
Chìa Khóa
