ĐÊM GIÁNG SINH NGỪNG TIẾNG SÚNG
Cuộc ngừng bắn kỳ lạ trên mặt trận Tây Âu – 1914
Mặt trận Tây Âu mùa đông năm 1914 là một dải đất chết.
Những chiến hào ngoằn ngoèo cắt ngang cánh đồng bùn lầy giữa nước Pháp và Bỉ, nơi bầu trời xám chì nặng trĩu khói súng. Binh lính hai bên – Anh, Pháp và Đức – đã quen với mùi thuốc súng, với tiếng pháo gầm vang cả ngày lẫn đêm, với nỗi sợ hãi thường trực rằng mỗi lần ngẩng đầu khỏi chiến hào có thể là lần cuối cùng họ nhìn thấy bầu trời.
Giáng Sinh đang đến.
Nhưng trong chiến tranh, Giáng Sinh chỉ là một ngày khác của đói rét, chờ đợi và chết chóc.
Private Thomas Baker, một người lính trẻ của quân đội Anh, ngồi thu mình trong chiến hào, tay ôm khẩu súng đã lạnh buốt. Anh nhớ căn bếp nhỏ ở quê nhà, nhớ mùi bánh mì mẹ nướng mỗi mùa Noel, nhớ tiếng chuông nhà thờ làng ngân vang trong sương sớm. Những ký ức ấy tưởng như thuộc về một đời sống khác.
“Không biết năm nay còn ai ở nhà thắp nến không,” Thomas nghĩ thầm.
Khi màn đêm buông xuống ngày 24 tháng 12, một điều lạ lùng xảy ra.
Từ phía chiến hào quân Đức, những ánh sáng nhỏ bắt đầu xuất hiện. Ban đầu, lính Anh nghĩ đó là bẫy – một mưu mẹo để dụ đối phương lộ diện. Nhưng ánh sáng không di chuyển. Chúng đứng yên, lung linh trên bờ chiến hào.
Rồi tiếng hát vang lên.
Không phải tiếng hô xung phong.
Không phải mệnh lệnh quân sự.
Mà là một giai điệu quen thuộc, chậm rãi và êm đềm:
“Stille Nacht, heilige Nacht…”
Thomas sững người. Anh đã từng nghe bài hát này, dù bằng ngôn ngữ khác. “Silent Night.” Đêm yên lặng.
Một người lính Anh phía sau khẽ thì thầm:
“Chúa ơi… họ đang hát thánh ca.”
Không có tiếng súng đáp trả.
Chỉ có sự im lặng kéo dài – thứ im lặng hiếm hoi đến kỳ lạ giữa chiến trường.
Từ chiến hào Anh, ai đó bắt đầu hát theo, bằng tiếng Anh:
“Silent night, holy night…”
Những giọng hát khác nhập vào. Rụt rè lúc đầu, rồi mạnh dạn hơn. Hai chiến tuyến, hai ngôn ngữ, nhưng cùng một giai điệu.
Một người lính Đức đứng lên khỏi chiến hào, tay giơ cao một cây nến. Anh nói lớn bằng tiếng Anh bập bõm:
“Merry Christmas, English!”
Thomas nín thở. Tim anh đập thình thịch. Theo mọi quy tắc của chiến tranh, đó là hành động tự sát.
Nhưng không có phát súng nào vang lên.
Sau vài giây do dự, Thomas cũng đứng dậy. Anh bước chậm rãi lên vùng đất giữa hai chiến tuyến – nơi mà chỉ vài giờ trước còn là No Man’s Land, vùng đất không thuộc về ai ngoài cái chết.
Họ gặp nhau giữa tuyết.
Những người lính trẻ, khuôn mặt hốc hác vì chiến tranh, giờ nhìn nhau bằng ánh mắt ngỡ ngàng. Không ai giống con quỷ như những tờ truyền đơn tuyên truyền đã vẽ.
Họ bắt tay.
Có người trao cho nhau thuốc lá, socola, bánh quy gửi từ quê nhà. Có người lôi ra những bức ảnh gia đình, chỉ trỏ và cười ngượng nghịu.
Một quả bóng xuất hiện – không ai biết từ đâu.
Rồi họ đá bóng.
Không trọng tài.
Không khán giả.
Chỉ có những người đàn ông trẻ tuổi, trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, được làm người thay vì làm lính.
Thomas sau này viết trong thư gửi về nhà:
“Mẹ ơi, con đã bắt tay kẻ thù của mình. Và con nhận ra, nếu gặp nhau ở nơi khác, có lẽ chúng con đã là bạn.”
Đêm ấy, họ còn cùng nhau chôn cất những thi thể nằm giữa hai chiến hào – những người đã không kịp sống đến Giáng Sinh. Những lời cầu nguyện được đọc bằng nhiều thứ tiếng, nhưng nỗi buồn thì giống nhau.
Khi trời gần sáng, các sĩ quan ra lệnh mọi người quay lại vị trí.
Chiến tranh chưa kết thúc.
Súng sẽ lại nổ.
Nhưng điều gì đó đã thay đổi.
Thomas trở về chiến hào, lòng nặng trĩu. Anh biết rằng ngày mai, có thể anh lại phải nhắm súng vào những người vừa cười nói với mình đêm qua.
“Có lẽ,” anh nghĩ, “đây là điều tàn nhẫn nhất của chiến tranh.”
Cuộc ngừng bắn Giáng Sinh năm 1914 không kéo dài lâu. Trong những năm sau đó, bộ chỉ huy hai bên cấm tuyệt đối mọi hành động fraternization – thân thiện với kẻ thù.
Nhưng ký ức về đêm Noel ấy thì không thể bị xóa.
Nhiều người lính sống sót đã kể lại câu chuyện này suốt phần đời còn lại, như một bằng chứng rằng: ngay cả giữa địa ngục, con người vẫn có khả năng chọn hòa bình.
Ngẫm :
Chiến tranh dạy con người cách giết nhau. Giáng Sinh nhắc con người nhớ rằng họ sinh ra để yêu thương.
Chìa Khóa TMC (tổng hợp)
#GiangSinh #Noel #MerryChristmas #Christmas2024 #ChucMungGiangSinh #SilentNight ##LichSu #TheChien1 #WWI #WorldWar1 #History #ChristmasTruce #1914
Nguồn tư liệu tham khảo: – Stanley Weintraub, Silent Night: The Story of the World War I Christmas Truce – Imperial War Museums (UK) – BBC History – The Christmas Truce of 1914
